Τρίτη 20 Ιανουαρίου 2015

Η προπαγάνδα του φόβου




" Όσο πιο πολύ μεγαλώνεις το φόβο, τόσο περισσότερο ελέγχεις τους ανθρώπους. " -  Νόαμ Τσόμσκυ

Η εξουσία έτσι νομίζει ότι πρέπει να λειτουργήσει. Εφόσον δεν εκπροσωπεί τα συμφέροντα του λαού, για να μπορέσει να σταθεί πρέπει να τον φοβίσει. Πρώτα απ΄όλα, ο λαός πρέπει να φοβηθεί την ίδια την οργή της εξουσίας. 

Αν ο φόβος για την ίδια την εξουσία δεν αποδειχθεί αρκετός, πρέπει να φοβηθεί για διάφορους κινδύνους - πραγματικούς ή φανταστικούς - που τον περιβάλλουν. Πρέπει να φοβηθεί για την εγκληματικότητα, για τα ναρκωτικά, για τους μετανάστες, για τους Τούρκους, για το Χριστόδουλο Ξηρό, για τους τζιχαντιστές, για τον ιό του Έμπολα, για την έξοδο από το ευρώ, για τους εξωγήινους. Έτσι, η εξουσία νομιμοποιείται στα μάτια του ως προστάτης απ'όλα τα κακά. 

Τέλος, πρέπει αυτός που προβάλλει ως εναλλακτική λύση, να εκτεθεί στα μάτια του λαού ως το απόλυτο κακό που μόνο συμφορές, πείνα, ανεργία και πολέμους θα φέρει. Κι ας είναι η ζωή του γεμάτη από τα παραπάνω. Πάντα ο λαός μπορεί να φοβηθεί ότι θα έρθουν τα χειρότερα και λέγε λέγε, θα το πιστέψει. 

Τι γίνεται όμως όταν ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι; Τότε, δυστυχώς για την εξουσία, ο βρεγμένος δε φοβάται αν θα βραχεί και άλλο. Και η Ιστορία έχει δείξει ότι όταν φτάνουμε στο οριακό αυτό σημείο, οι εξουσιαστές γκρεμίζονται με πάταγο. Το τι θα τους διαδεχθεί δεν είναι καθόλου βέβαιο, ειδικά αν ο λαός δεν απαιτήσει να συμμετέχει διαρκώς στη λήψη των αποφάσεων. Το βέβαιο, όμως, είναι ότι πρέπει να πέσουν και θα πέσουν

Ας δούμε στο αφιέρωμα αυτό, μερικά παραδείγματα τρομοκρατικής προπαγάνδας. Τόσο τρομακτικής, που μερικά από τα παραδείγματα αυτά μοιάζουν να προέρχονται από ταινίες τρόμου


Δευτέρα 12 Ιανουαρίου 2015

Προπαγάνδα - Αποθέωση της κατανάλωσης, διάχυση φόβου και διασπορά ενοχών


"Σε μια πρώτη προσέγγιση, ο σημερινός δυτικός άνθρωπος– συμπεριλαμβανομένου και του νεοέλληνα – είναι ένα άτομο περιορισμένο στην καθαρά ιδιωτική του σφαίρα, ενδιαφέρεται μόνο για το βιοτικό του επίπεδο. Προσπαθεί με τα διάφορα καταναλωτικά “αγαθά” να συγκαλύψει την έλλειψη κάθε νοήματος αναφορικά με τη ζωή και τη θνητότητά του καταναλώνοντας. Χειραγωγείται από τους δήθεν πολιτικούς ή είναι τόσο αποκαρδιωμένος από την πολιτική κατάσταση, ώστε απέχει. Αποχαυνώνεται από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας. Χαζεύει τα σήριαλ και χάφτει, κατά το μάλλον ή ήττον, αυτά που του σερβίρουν ως «νέα»… Η σημερινή κοινωνία είναι μια κοινωνία τηλεκατανάλωσης με διπλή έννοια: Εκείνο που κυρίως καταναλώνουν σήμερα οι άνθρωποι είναι τη-λε-ό-ρα-ση. Και μέσα από την τηλεόραση καταναλώνουν, δι’ αντιπροσώπου, τη φαντασίωση μιας ζωής που θα ήταν λεφτά, σεξ, εξουσία και βία."
(Κορνήλιος Καστοριάδης)


Μέχρι τον 20ο αιώνα, η χειραγώγηση των μαζών γινόταν κυρίως με την ωμή απειλή της σωματικής βίας, δηλαδή με φυλακίσεις, βασανιστήρια, δολοφονίες. Δεν έλειπε, βέβαια, και η ψυχολογική χειραγώγηση μέσω της θρησκείας που, σπέρνοντας την Ενοχή και το Φόβο, φρόντιζε ώστε οι άνθρωποι να μην ενοχλούν ιδιαίτερα την εξουσία. Τον τελευταίο αιώνα, όμως, η χειραγώγηση των μαζών γίνεται διακριτικά και σχεδόν ανεπαίσθητα από επιστήμονες ψυχολόγους που έχουν αναλάβει να κατευθύνουν τα ενδιαφέροντα και τις επιθυμίες των ανθρώπων εκεί που θέλει η εξουσία.